خب دوستان، امروز وارد یکی از حساس‌ترین مهارت‌های پرستاری کودکان می‌شویم:
آماده‌سازی سرم و میکروست.

در کودکان، حتی چند قطره اضافه یا کم می‌تواند دوز مایعات را تغییر دهد.
پس هر مرحله با دقت و آرامش انجام می‌شود. من از ابتدا تا انتها همراه شما هستم.

🧪 ۱) آشنایی کامل با انواع سرم‌های رایج در اطفال

🔹 1. نرمال سالین (NS) 0.9%

– مناسب برای: دهیدراسیون، شستشو، تب بالا، افت فشار
– ایزوتونیک؛ یعنی مثل مایع بدن رفتار می‌کند
– اولین انتخاب در بسیاری از موارد

🔹 2. دکستروز 5% (D5W)

– حاوی قند 5%
– برای: هیپوگلیسمی، تامین کالری
– توجه: به‌تنهایی برای احیای حجم استفاده نمی‌شود

🔹 3. رینگر لاکتات (RL)

– نزدیک‌ترین محلول به الکترولیت بدن
– مناسب برای کم‌آبی، اسهال/استفراغ
– در نوزادان باید با احتیاط استفاده شود

✨ دانشجو باید بداند: هر کودک بر اساس سن و شرایطش محلول متفاوت نیاز دارد.

🍼 ۲) آشنایی با میکروست مخصوص کودکان

در این بخش جدول را به صورت متن توضیح می‌دهم:

• ست معمولی قطره‌های بزرگ‌تری دارد، دقت کمی دارد و برای کودکان مناسب نیست.
  
  

• میکروست قطره‌های کوچک و یکنواخت تولید می‌کند، امکان تنظیم دقیق حجم و ml/hr را می‌دهد و ست استاندارد برای سرم‌تراپی کودکان است چون خطر Overhydration (ورود حجم بیش از حد) را کاهش می‌دهد.
  
  

بنابراین:
ست معمولی برای کودکان مناسب نیست، اما میکروست انتخاب صحیح و ایمن است.

🫧 ۳) آموزش کامل هواگیری ست و میکروست

🚨 اهمیت:

هوا وارد ورید کودک = خطر آمبولی هوایی
پس هواگیری صددرصد دقیق باید انجام شود.

✔️ مرحله‌به‌مرحله:

1. سرم را وارونه آویزان کن
   
   

2. درپوش ورودی ست را در محلول فرو کن
   
   

3. چمبر را تا نیمه پر کن
   
   

4. شیر را باز کن تا محلول همه شیلنگ را پر کند
   
   

5. حباب‌های کوچک را با ضربه ملایم خارج کن
   
   

6. انتهای ست را بدون آلودگی ببند
   
   

✨ برای میکروست، دقت بیشتری لازم است چون حجم بسیار کوچک است.

🧴 ۴) چک کردن تاریخ انقضا + شفافیت محلول

قبل از شروع هر کاری، باید بررسی شود:

• تاریخ انقضای سرم
  
  

• شفافیت محلول (نباید کدر یا حبابی باشد)
  
  

• عدم وجود ذرات معلق
  
  

• عدم پارگی یا نشتی کیسه سرم
  
  

⚠️ هرگونه مشکل = سرم باید تعویض شود.

🧤 ۵) رعایت کنترل عفونت هنگام آماده‌سازی

دانشجو در این بخش یاد می‌گیرد:

• شست‌وشوی دست
  
  

• استفاده از دستکش
  
  

• عدم لمس کانکتورهای ست
  
  

• قرار ندادن ست روی سطوح آلوده
  
  

• تمیز نگه‌داشتن نوک ست تا زمان وصل
  
  

✨ کنترل عفونت پایه‌ی کار پرستاری کودکان است—سیستم ایمنی کودک ضعیف‌تر است.

🎯 هدف آموزشی

آماده‌سازی کاملاً ایمن سرم و میکروست برای کودک
تا هیچ خطای حجمی، آلودگی یا هواگیری رخ ندهد.

کودک 3 ساله با دهیدراسیون خفیف بستری است. دستور پزشک:

NS 300ml over 6 hours با میکروست

پرستار مسئول می‌گوید:

«لطفاً سرم را آماده کن، هواگیری کن و میکروست را برای وصل شدن آماده نگه دار.»

❓ تمرین 1 — تشخیص سرم مناسب

در یک جمله بنویس:
چرا برای این کودک NS انتخاب شده است؟

❓ تمرین 2 — مراحل هواگیری

به ترتیب شماره‌گذاری کن:
۶ مرحله هواگیری صحیح ست یا میکروست.

❓ تمرین 3 — کنترل عفونت

سه مورد از مهم‌ترین نکات کنترل عفونت هنگام آماده‌سازی سرم را نام ببر.

❓ تمرین 4 — تشخیص خطا

کدام‌یک از این موارد غلط است؟

• چمبر باید کاملاً پر باشد
  
  

• میکروست باید قبل از وصل شدن هواگیری شود
  
  

• تاریخ انقضا باید چک شود
  
  

• محلول کدر قابل استفاده نیست
  
  

(و چرا؟)

🟢 تمرین پایانی: «حجم اشتباه = خطر جدی»

در یک جمله توضیح بده:

چرا استفاده از ست معمولی به‌جای میکروست در کودکان خطرناک است؟

خب دوستان، در این نیم‌ساعت وارد یکی از کلیدی‌ترین مهارت‌های پرستاری کودکان می‌شویم:
محاسبه حجم مایع و الکترولیت‌ها.

در کودکان، اشتباه در حجم مایع می‌تواند باعث:

• کم‌آبی شدید
  
  

• ادم ریه
  
  

• تشنج ناشی از اختلال سدیم
  
  

• اختلال قلبی ناشی از پتاسیم
  
  

شود. پس با آرامش، دقت و مرحله‌به‌مرحله یاد می‌گیریم.

🧮 ۱) محاسبه نیاز مایع کودک با فرمول 4-2-1 (فرمول هالیدی-سگار)

این فرمول حجم مایع ساعتی کودک را تعیین می‌کند:

• برای 10 کیلو اول: 4 ml/kg/hr
  
  

• برای 10 کیلو دوم: 2 ml/kg/hr
  
  

• بقیه وزن: 1 ml/kg/hr
  
  

🔹 مثال آموزشی مربی

وزن کودک = 18 kg

10 کیلو اول → 4×10 = 40
10 کیلو دوم → 2×8 = 16

👉 حجم ساعتی = 56 ml/hr

✨ این عدد پایه‌ی تمام سرم‌تراپی‌ها است.

💧 ۲) محاسبه مایع نگهدارنده (Maintenance Fluid)

مایع نگهدارنده معمولاً بر اساس همان 4-2-1 تعیین می‌شود:
Maintenance = حجم ساعتی × 24 ساعت

مثال:
56 ml/hr × 24 = 1344 ml/day

🚨 ۳) محاسبه مایع اورژانسی

در موارد دهیدراسیون، اسهال، تب بالا یا شوک:

• حجم بالاتر
  
  

• سرم ایزوتونیک
  
  

• سرعت سریع‌تر
  
  

مربی توضیح می‌دهد چطور بر اساس دستور پزشک و وضعیت بیمار حجم اورژانسی تشخیص داده می‌شود.

🧪 ۴) محاسبه الکترولیت‌ها (Na, K, Ca)

🔹 سدیم (Na)

معمولاً در سرم نگهدارنده مقدار مشخصی وجود دارد
اما اگر پزشک دستور اضافه‌کردن Na دهد:
mEq لازم = mEq/kg × وزن

🔹 پتاسیم (K)

قانون مهم:
⚠️ پتاسیم هرگز بدون چک عملکرد کلیه و سطح K خون تزریق نمی‌شود
mEq/day = mEq/kg × وزن
(معمولاً 2–3 mEq/kg/day)

🔹 کلسیم (Ca)

در تکامل رشد حیاتی است
دوز معمول = 50–100 mg/kg/day
(بسته به نوع فرم دارو)

✨ دانشجو یاد می‌گیرد محاسبات را فقط از روی وزن انجام دهد—نه حدس، نه حافظه.

✍️ ۵) یادداشت‌برداری در دفتر محاسبات دانشجو

دانشجو موظف است:

• تمام محاسبات روزانه
  
  

• نوع محلول
  
  

• حجم ساعتی
  
  

• حجم ۲۴ساعته
  
  

• الکترولیت‌های لازم
  
  

را به‌صورت دقیق در دفتر مخصوص ثبت کند.

✔️ ۶) چک متقابل محاسبات با مربی

هر محاسبه حتماً باید توسط مربی چک شود تا:

• اشتباه جلوگیری شود
  
  

• دوز مایع صحیح باشد
  
  

• سرعت سرم درست تنظیم شود
  
  

🎯 هدف آموزشی

دقت 100٪ در محاسبه حجم مایع و الکترولیت—برای جلوگیری از خطا و آسیب به کودک.

کودک 12 کیلوگرمی با اسهال و دهیدراسیون متوسط بستری شده است.
پزشک دستور داده:

• Maintenance Fluid + 20% extra
  
  

• پتاسیم 2 mEq/kg/day بعد از چک آزمایش
  
  

• NS یا RL از نظر نوع سرم قابل قبول است
  
  

شما باید:

1. حجم ساعتی را با فرمول 4-2-1 محاسبه کنید
   
   

2. حجم ۲۴ ساعته را حساب کنید
   
   

3. 20% حجم اضافی دهیدراسیون را اضافه کنید
   
   

4. مقدار پتاسیم روزانه را محاسبه کنید
   
   

5. سرم مناسب را انتخاب کنید
   
   

❓ تمرین 1 — حجم ساعتی

فرمول 4-2-1 را برای وزن ۱۲kg اجرا کن.
(نتیجه بنویس: … ml/hr)

❓ تمرین 2 — حجم نگهدارنده روزانه

ml/hr × 24 = ؟
عدد نهایی را بنویس.

❓ تمرین 3 — افزودن 20%

حجم نگهدارنده را × 1.2 کن.
حجم جدید = ؟

❓ تمرین 4 — محاسبه پتاسیم (K)

دوز: 2 mEq/kg/day
وزن: 12kg
K روزانه = ؟

❓ تمرین 5 — انتخاب سرم

برای این کودک، کدام بهتر است: NS یا RL؟
و چرا؟

🟢 تمرین پایانی: «حجم اشتباه = خطر واقعی»

در یک جمله توضیح بده:

اگر حجم مایع نگهدارنده اشتباه محاسبه شود، چه خطری کودک را تهدید می‌کند؟

خب دوستان، الان وارد یکی از حساس‌ترین مهارت‌های بخش کودکان می‌شویم:
وصل سرم و مراقبت از رگ.

در کودکان، رگ‌ها ظریف‌تر، واکنش‌پذیرتر و سریع‌تر آسیب‌پذیر هستند؛ پس تمام کار باید با نرمی، دقت، کنترل دست و سرعت مناسب انجام شود.

🧠 ۱) انتخاب محل مناسب رگ‌گیری در کودکان

در این سنین، محل‌ها با توجه به سن و وضعیت بیمار انتخاب می‌شوند:

🔹 نوزاد

• پشت دست
  
  

• ساعد
  
  

• پا (dorsum foot)
  
  

• گاهی scalp (در شرایط خاص)
  
  

🔹 نوپا و خردسال

• پشت دست بهترین گزینه
  
  

• ساعد
  
  

• پا در صورت عدم وجود رگ مناسب در دست
  
  

🔹 نکته مربی

«محلی را انتخاب کن که کمترین حرکت را داشته باشد؛ کودک قرار است بازی کند، تکان بخورد، گریه کند… رگ باید در امن‌ترین نقطه باشد.»

🔍 ۲) چک کردن Patency رگ (مهم‌ترین گام قبل از وصل سرم)

چطور بفهمیم رگ سالم و قابل استفاده است؟

• با فشار کوچک قبل از ورود سوزن، فشار برگشتی خون را چک کن
  
  

• پوست اطراف باید بدون التهاب، بدون تورم و بدون افتادگی زیاد باشد
  
  

• رگ باید سفت نباشد (علامت thrombosis)
  
  

• کودک نباید همان لحظه درد شدید نشان دهد
  
  

✨ Patency یعنی «رگ جریان دارد و سالم است».

💧 ۳) وصل ست یا میکروست با تکنیک ایمن

مرحله‌به‌مرحله:

1. ست یا میکروست را کامل هواگیری کن
   
   

2. محل رگ را ضدعفونی کن
   
   

3. با دست مخالف رگ را فیکس سبک نگه دار
   
   

4. کانولای وصل‌شده را به آرامی به ست/میکروست متصل کن
   
   

5. هیچ‌وقت رگ را نکش – کودک درد می‌گیرد و رگ پاره می‌شود
   
   

6. مکانیسم قفل را چک کن که شل نباشد
   
   

7. جریان را ابتدا آهسته باز کن تا مطمئن شوی نشت ندارد
   
   

🩹 ۴) ثابت‌کردن (Fixation) ایمن رگ با چسب مخصوص اطفال

این مرحله در کودکان بسیار مهم است:

• از چسب‌های ضدحساسیت (Hypoallergenic) استفاده کن
  
  

• چسب را روی پوست غیرملتهب بزن
  
  

• چسب ضربدری بزن اما روی مفصل نزن
  
  

• یک لایه محافظ روی کوتل (پانسمان) قرار بده
  
  

• لاین را در یک نقطۀ ثابت مثل ساعد یا ران بچسبان تا کشیده نشود
  
  

✨ هدف: رگ نباید در اثر بازی، تکان یا گریه از جا دربیاید.

⚠️ ۵) بررسی نشانه‌های خطر: Infiltration و Extravasation

در کودکان، این دو بسیار شایع‌اند و باید هر 10–5 دقیقه چک شوند.

🔸 نشانه‌های Infiltration

• تورم
  
  

• سردی محل
  
  

• نشت سرم
  
  

• کاهش سرعت جریان
  
  

• گریه یا درد کودک
  
  

🔸 نشانه‌های خطرناک Extravasation

(مخصوص سرم‌ها/داروهای محرک)

• قرمزی شدید
  
  

• تاول
  
  

• سفتی پوست
  
  

• درد شدید
  
  

✨ اگر هرکدام دیده شد، فوراً جریان را قطع کن و مربی/پرستار بخش را خبر کن.

📘 ۶) مستندسازی شروع سرم‌تراپی

دانشجو باید در پرونده بنویسد:

• نوع محلول
  
  

• حجم شروع شده
  
  

• ساعت شروع
  
  

• نوع ست یا میکروست
  
  

• محل رگ‌گیری
  
  

• وضعیت محل رگ در زمان وصل
  
  

• نام و امضاء
  
  

مستندسازی یعنی نشان بدهی کار را درست انجام دادی.

کودک 9 ماهه با اسهال خفیف در بخش بستری شده است.
رگ‌گیری شب قبل انجام شده اما مادر نگران است که «دست بچه ورم کرده».

وظیفه تو:

1. محل رگ را ارزیابی کن
   
   

2. نشانه‌های Infiltration را بررسی کن
   
   

3. سرم را به‌آرامی باز کن و جریان را چک کن
   
   

4. در صورت سالم بودن رگ، ست را وصل کن
   
   

5. محل را با چسب مخصوص فیکس کن
   
   

6. در پروندۀ کودک، شروع سرم‌تراپی را ثبت کن
   
   

❓ تمرین 1 — Patency را چطور چک می‌کنی؟

(به‌صورت یک توضیح کوتاه بنویس.)

❓ تمرین 2 — اگر جریان سرم بسیار آهسته بود اما تورم نداشتی، چه می‌کنی؟

• یک پاسخ علمی بنویس.
  
  

❓ تمرین 3 — چهار علامت Infiltration را نام ببر.

❓ تمرین 4 — توضیح بده چرا چسب‌کاری روی مفصل ممنوع است؟

🟢 تمرین پایانی: «رگِ امن = کودکِ آرام»

در یک جمله توضیح بده:
چه چیزی مهم‌ترین عامل موفقیت در وصل‌کردن سرم به کودک است؟

خب بچه‌ها، الان وارد یکی از حیاتی‌ترین مهارت‌های پرستاری کودکان می‌شویم.
در اطفال حتی ۵ سی‌سی اضافه یا کم، می‌تواند باعث:

• Overhydration → ادم ریه، تشنج، HF
  
  

• Dehydration → شوک، کاهش پرفیوژن
  
  

پس مثل یک حرفه‌ای و با تمرکز کامل جلو می‌رویم.

🔹 1) شناخت ست معمولی و میکروست 💧

🟦 ست معمولی (Macroset)

• 1 میلی‌لیتر = 20 قطره
  
  

• برای کودکان بزرگ‌تر یا سرم‌های پرحجم
  
  

🟪 میکروست (Microset / burette)

• 1 میلی‌لیتر = 60 قطره
  
  

• انتخاب اصلی برای نوزادان و کودکان خردسال
  
  

✨ پس همیشه قبل از شروع کار، نوع ست را چک کن. اشتباه در نوع ست = اشتباه کامل در محاسبه.

🔹 2) فرمول اصلی محاسبه قطره/دقیقه

🔸 اگر ست معمولی باشد:

• حجم مایع (به میلی‌لیتر) ضرب در ۲۰، سپس تقسیم بر مدت‌زمان (به دقیقه)
  
  

🔸 اگر میکروست باشد:

• حجم مایع (به میلی‌لیتر) ضرب در ۶۰، سپس تقسیم بر مدت‌زمان (به دقیقه)
  
  

🔹 3) چگونه Flow را تنظیم کنیم؟

A) رول‌کلمپ (Roll Clamp)

• جریان را کم/زیاد می‌کنی تا به عدد قطره/دقیقه برسی
  
  

• برای هر تنظیم باید یک دقیقه کامل نگاه کنی (نه ۱۰ ثانیه!)
  
  

B) پمپ تزریق

• حجم، زمان و نرخ را وارد می‌کنی
  
  

• پمپ خودش جریان را تنظیم می‌کند
  
  

• اما همچنان باید ورود و خروج و محل رگ را مرتب چک کنی
  
  

🔹 4) ثبت ساعت شروع و پایان در پرونده

باید دقیقاً ثبت شود:

• ساعت شروع
  
  

• میزان جریان (قطره/دقیقه یا ml/hr)
  
  

• نوع ست
  
  

• حجم باقی‌مانده یا برنامه پایان
  
  

✨ مستندسازی صحیح یعنی «شفافیت درمان + جلوگیری از خطا».

🔹 5) پایش جریان (Flow Monitoring)

در کودکان، Flow باید:

• هر ۱۵ دقیقه چک شود
  
  

• با فعالیت‌های کودک تغییر نکند
  
  

• هرگونه تغییر سریع → بررسی رگ و سرعت
  
  

نشانه‌های خطر:

• سرعت ناگهان زیاد/کم شده
  
  

• رگ دردناک، متورم یا سرد
  
  

• سرم خیلی سریع خالی می‌شود
  
  

• کودک بی‌قرار یا خواب‌آلود غیرطبیعی
  
  

کودک ۲ ساله با گاستروانتریت بستری است.
پزشک دستور داده:

D5 ½ NS — 300 ml در ۶ ساعت
ست: میکروست

تو باید:

1. قطره/دقیقه را حساب کنی
   
   

2. Flow را با رول‌کلمپ تنظیم کنی
   
   

3. در پرونده ساعت شروع را ثبت کنی
   
   

4. هر ۱۵ دقیقه جریان را چک کنی
   
   

📝 تمرین ۱ — محاسبه قطره/دقیقه

حجم: 300 ml
زمان: 6 ساعت = 360 دقیقه
ست: میکروست (۱ میلی‌لیتر = ۶۰ قطره)

جای خالی را پر کن:

• «حجم × ۶۰ تقسیم بر زمان» = … ؟
  
  

📝 تمرین ۲ — اگر جریان بیش از حد آرام شد، در سه مرحله چه کار می‌کنی؟

📝 تمرین ۳ — سه علامت Overhydration را بنویس.

📝 تمرین ۴ — چرا تنظیم جریان باید یک دقیقه کامل چک شود؟

🟢 تمرین نهایی: «یک خطای کوچک، یک تغییر بزرگ»

در یک جمله توضیح بده:
چرا کنترل دقیق Flow در کودکان مهم‌تر از بزرگسالان است؟

بچه‌ها، نمونه‌گیری در اطفال یکی از حساس‌ترین کارهایی است که انجام می‌دهیم.
چون حجم خون کم است، درد بیشتر احساس می‌شود و همکاری کودک هم معمولاً کمتر از بزرگسالان است.
پس هر مرحله را با تمرکز کامل انجام می‌دهیم. 🧡

🔹 ۱) آماده‌سازی وسایل نمونه‌گیری – «اول ابزار، بعد اقدام»

قبل از هر کاری، وسایل را آماده کن:

• اسکالپ‌وین مناسب سایز کودک (۲۳ یا ۲۵) 🟦🪡
  
  

• سرنگ 2cc یا 5cc
  
  

• لوله‌های آزمایش بر اساس نوع تست (CBC، ESR، Coombs…)
  
  

• کیسه ادراری مخصوص کودک («U-bag»)
  
  

• ظرف مدفوع با درب ایمن
  
  

• برچسب مشخصات بیمار
  
  

• دستکش، پنبه، الکل، لوله انتقال خون
  
  

• نوار برای بستن رگ در کودکان بزرگ‌تر
  
  

✨ وسیله‌ای کم باشد = خطا + آلودگی + تکرار نمونه‌گیری (کابوس کودک!)

🔹 ۲) برچسب‌گذاری صحیح – «قبل از خون گرفتن انجام می‌شود»

هیچ‌وقت بعد از گرفتن نمونه برچسب نزن!

• نام کودک
  
  

• تاریخ
  
  

• ساعت نمونه‌گیری
  
  

• تخت/بخش
  
  

• نوع نمونه
  
  

✍️ این مرحله برای جلوگیری از اشتباهات آزمایشگاهی حیاتی است.

🔹 ۳) آموزش نمونه‌گیری به خانواده – ادرار و مدفوع 👨‍👩‍👦

برای خانواده توضیح بده:

ادرار

• پوست ناحیه را تمیز کنند
  
  

• کیسه (U-bag) را به‌درستی بچسبانند
  
  

• به محض جمع شدن ادرار، کیسه را تحویل دهند
  
  

• ادرار را در دمای اتاق نگه ندارند (باید سریع ارسال شود)
  
  

مدفوع

• از پوشک آغشته‌شده نمونه نگیریم
  
  

• مدفوع تازه، بدون تماس با ادرار و دستمال
  
  

• درب ظرف محکم بسته شود
  
  

✨ حضور خانواده در این مرحله بسیار موثر است.

🔹 ۴) نمونه‌گیری خون با کمترین درد ممکن 🩸💛

در کودکان، احترام به درد یک اصل است.

• کودک را در آغوش والدین یا در پوزیشن امن قرار بده
  
  

• با او صحبت کن، بازی کوچک انجام بده
  
  

• ناحیه را گرم کن (Warm pack → رگ بهتر پیداست)
  
  

• با اسکالپ‌وین ظریف وارد شو
  
  

• حجم لازم را به‌آرامی بگیر
  
  

• لوله‌ها را به‌ترتیب استاندارد پر کن
  
  

• محل را فشار بده و با چسب کودک‌پسند ببند
  
  

✨ هدف: فقط یک بار نمونه‌گیری، بدون ترس و اضطراب.

🔹 ۵) جمع‌آوری خلط در کودکان

کودکان بزرگ‌تر

• به کودک بگو عمیق نفس بکشد
  
  

• سرفه کند و خلط را در ظرف بریزد
  
  

• تماس دست با داخل ظرف ممنوع ❌
  
  

کودکان کوچکتر

• معمولاً خلط واقعی ندارند
  
  

• می‌توان از Nasopharyngeal sample یا ساکشن خفیف استفاده کرد
  
  

• هرگز زور نزن یا ساکشن تهاجمی نکن
  
  

🔹 ۶) انتقال ایمن نمونه به آزمایشگاه 🧪🚶‍♀️

• هرکدام از نمونه‌ها را در ظرف مخصوص بگذار
  
  

• نشتی یا آلودگی چک شود
  
  

• در اسرع وقت ارسال شود
  
  

• در پرونده ساعت نمونه‌گیری ثبت شود
  
  

👉 تاخیر = تغییر نتیجه آزمایش = اشتباه در درمان.

کودک ۱ ساله با تب و بی‌حالی بستری شده است.
پزشک درخواست داده:

• CBC
  
  

• CRP
  
  

• ادرار کامل
  
  

• مدفوع برای کشت
  
  

تو باید:

1. وسایل را آماده کنی
   
   

2. از خانواده بخواهی در جمع‌آوری ادرار و مدفوع کمک کنند
   
   

3. خون را با کمترین درد بگیری
   
   

4. تمام نمونه‌ها را درست برچسب بزنی
   
   

5. آن‌ها را ایمن به آزمایشگاه برسانی
   
   

📝 تمرین ۱ — ترتیب صحیح نمونه‌ها را بنویس.

۱. خون →
۲. ادرار →
۳. مدفوع →
۴. خلط (در صورت نیاز) →

📝 تمرین ۲ — ۵ جمله‌ای که باید به خانواده بگویی وقتی برای جمع‌آوری ادرار آموزش می‌دهی:

۱.
۲.
۳.
۴.
۵.

📝 تمرین ۳ — سه روش کاهش درد نمونه‌گیری خون در کودکان:

۱.
۲.
۳.

📝 تمرین ۴ — چرا نباید نمونه ادرار را از پوشک جمع کرد؟

🟢 تمرین نهایی – «امنیت کودک = مسئولیت تو»

در یک پاراگراف توضیح بده:

اگر نمونه اشتباه گرفته شود یا آلوده باشد، چه پیامدهایی برای کودک و روند درمان دارد؟

بچه‌ها، پانسمان در اطفال فقط یک کار فنی نیست؛
ترکیبی از مهارت، دقت، آرام‌سازی کودک و کنترل عفونت است.
هر قدمی که برمی‌دارید باید دو چیز را مدنظر داشته باشید:

✔️ ایمنی زخم
✔️ آرامش کودک

پس با هم مرحله به مرحله جلو می‌رویم. 🌟

🔹 ۱) شناخت وسایل و ست پانسمان استریل

قبل از شروع، همه وسایل باید آماده باشد:

• ست پانسمان استریل (گاز، پنس، پد الکلی، سرم شستشو، چسب)
  
  

• دستکش استریل و ساده
  
  

• محلول ضدعفونی (بتادین یا کلرهگزیدین)
  
  

• قیچی مخصوص
  
  

• چسب‌های مناسب پوست کودک (Hypoallergenic)
  
  

• زیرانداز تمیز
  
  

• در صورت وجود درن → سرنگ، گاز و مواد تثبیت‌کننده
  
  

✨ به خاطر داشته باش: کوچک‌ترین کمبود، باعث آلودگی و اضطراب کودک می‌شود.

🔹 ۲) ایجاد فضای خصوصی و آرام برای کودک 🧸💛

• پرده را بکش
  
  

• با کودک و والدین مهربانانه صحبت کن
  
  

• اجازه بگیر: «می‌توانم پانسمانت را عوض کنم؟»
  
  

• به او بگو چه کاری می‌خواهی انجام بدهی تا ترسش کمتر شود
  
  

✨ کودک باید احساس امنیت کند، نه غافلگیری.

🔹 ۳) مشاهده دقیق زخم و ترشحات – «چشمِ پرستار، ابزار تشخیص»

قبل از هر اقدامی به موارد زیر نگاه کن:

• نوع زخم: جراحی، سوختگی، عفونی، ضربه
  
  

• رنگ ترشح: شفاف، خونی، چرکی
  
  

• بو: طبیعی / غیرطبیعی
  
  

• مقدار: کم، متوسط، زیاد
  
  

• پوست اطراف زخم: قرمزی، گرمی، تورم
  
  

📝 تمام این‌ها باید در پرونده دقیق ثبت شود.

🔹 ۴) ضدعفونی و آماده‌سازی محل زخم

• ابتدا دستکش ساده → سپس دستکش استریل
  
  

• گاز آغشته به محلول ضدعفونی
  
  

• حرکت دست باید از مرکز زخم به اطراف باشد
  
  

• هرگز گاز آلوده را دوباره روی زخم نکش
  
  

✨ حرکت اشتباه = آلودگی مجدد زخم.

🔹 ۵) تعویض پانسمان با تکنیک صحیح 🩹

• گاز و پانسمان قدیمی را آرام بردار
  
  

• پوست اطراف را نکشی
  
  

• گازهای استریل جدید را قرار بده
  
  

• چسب را با فشار کم بچسبان (پوست کودک حساس است)
  
  

✨ پانسمان باید: تمیز، خشک، ثابت و بدون ایجاد درد باشد.

🔹 ۶) مراقبت از درن‌ها (Penrose، Chest Tube…)

Penrose

• بررسی خروجی
  
  

• خشک بودن اطراف
  
  

• جلوگیری از جابه‌جایی
  
  

Chest Tube

• بررسی نشت هوا (Air leak)
  
  

• چک کردن مقدار مایع در چمبر
  
  

• اطمینان از عدم کشش یا خم‌شدگی لوله‌ها
  
  

• وضعیت تنفس کودک را چک کن
  
  

✨ هر تغییر غیرعادی فوری باید گزارش شود.

🔹 ۷) ثبت دقیق همه چیز ✍️📄

در پرونده باید ثبت شود:

• نوع زخم
  
  

• وضعیت ترشحات
  
  

• نوع پانسمان جدید
  
  

• وضعیت درن
  
  

• پاسخ کودک به پانسمان
  
  

• ساعت انجام کار
  
  

👉 ثبت دقیق = ادامه مراقبت بدون خطا.

کودک ۳ ساله بعد از جراحی فتق بستری شده است.
پانسمانش کمی خونی شده و مادر نگران است.

تو باید:

1. وسایل پانسمان را کامل آماده کنی
   
   

2. با لبخند و آرامش با کودک ارتباط بگیری
   
   

3. پانسمان را آرام باز کنی
   
   

4. رنگ و مقدار ترشح را گزارش کنی
   
   

5. پانسمان جدید بگذاری
   
   

6. در پرونده ثبت کنی
   
   

📝 تمرین ۱ — سه ویژگی یک پانسمان موفق چیست؟

۱.
۲.
۳.

📝 تمرین ۲ — پنج موردی که باید هنگام مشاهده زخم بررسی کنی؟

۱.
۲.
۳.
۴.
۵.

📝 تمرین ۳ — دو تفاوت مراقبت از Penrose و Chest Tube را بنویس.

۱.
۲.

📝 تمرین ۴ — جمله‌ای که باید به کودک بگویی تا آرام شود:

🟢 تمرین نهایی – «چرا پانسمان در کودکان حساس‌تر است؟»

در یک پاراگراف کوتاه توضیح بده:

چرا پوست، روان و سیستم ایمنی کودک باعث می‌شود پانسمان در اطفال نیازمند دقت بیشتری باشد؟

بچه‌ها، مستندسازی فقط نوشتن نیست؛
قسمتی از فرآیند درمان است و اگر ناقص باشد، تمام تلاش‌های شما زیر سؤال می‌رود.

در پرونده کودکان، کوچک‌ترین اشتباه ممکن است به:

• خطای دارویی
  
  

• تکرار نمونه‌گیری
  
  

• دوبار سرم‌تراپی
  
  

• اختلاف بین شیفت‌ها
  
  

• یا حتی آسیب به کودک
  
  

منجر شود.

پس این ۳۰ دقیقه را با دقت کامل پیش می‌بریم. ✨

🔹 ۱) ثبت کامل اطلاعات مربوط به سرم‌تراپی 💧✍️

در پرونده باید دقیقاً ثبت شود:

• نوع سرم: مثل NS، D5W، RL
  
  

• حجم کل سرم: مثلاً 250 ml
  
  

• نوع ست یا میکروست
  
  

• ساعت شروع و پایان
  
  

• قطره/دقیقه یا ml/hr
  
  

✨ این اطلاعات برای شیفت بعدی حیاتی است.

🔹 ۲) ثبت محاسبات الکترولیت‌ها ⚖️🧪

اگر الکترولیتی اضافه شده:

• نوع الکترولیت (NaCl، KCl…)
  
  

• مقدار دقیق (مثلاً 10 mEq)
  
  

• محاسبه انجام‌شده
  
  

• روش رقیق‌سازی
  
  

✨ هر چیز مبهم → خطر برای کودک.

🔹 ۳) ثبت نمونه‌گیری‌ها 🧫🩸

برای هر نمونه:

• نوع نمونه (خون، ادرار، مدفوع، خلط)
  
  

• ساعت نمونه‌گیری
  
  

• محل نمونه
  
  

• نام فرد نمونه‌گیر
  
  

• زمان تحویل به آزمایشگاه
  
  

✨ اگر تحویل ثبت نشود، نتیجه آزمایش معتبر نیست.

🔹 ۴) ثبت پانسمان و وضعیت زخم 🩹📄

هرگونه پانسمان باید با جزئیات ثبت شود:

• نوع زخم
  
  

• مقدار ترشح (کم/متوسط/زیاد)
  
  

• رنگ و بو
  
  

• وضعیت درن
  
  

• پانسمان جدید چه بوده؟
  
  

• پاسخ کودک هنگام پانسمان
  
  

🔹 ۵) ثبت واکنش کودک و وضعیت بالینی 🧒💛

باید نوشته شود:

• کودک گریه/آرام/مضطرب بود
  
  

• پوست اطراف محل رگ یا زخم چگونه بود
  
  

• داروها چه تأثیری داشتند
  
  

• آیا تغییری در V/S مشاهده شد؟
  
  

✨ «حالت کودک» بخشی از درمان است.

🔹 ۶) بررسی نهایی پرونده + بازخورد مربی

پیش از پایان شیفت:

• همه بخش‌ها چک شود
  
  

• امضا و ساعت زده شود
  
  

• پرونده تحویل مربی داده شود
  
  

• بازخورد آموزشی گرفته شود
  
  

این مرحله برای تثبیت یادگیری و جلوگیری از خطاست.

کودک ۵ ساله با دهیدراتاسیون بستری شده است.
در این شیفت برای او:

• سرم D5 ½ NS با میکروست وصل شده
  
  

• یک نمونه خون CBC گرفته شده
  
  

• پانسمان پای چپ تعویض شده
  
  

• کودک بعد از دارو کمی خواب‌آلود شده
  
  

تو باید تمام این موارد را دقیق و کامل در پرونده ثبت کنی.

📝 تمرین ۱ — چهار موردی که باید از سرم‌تراپی در پرونده ثبت کنی بنویس.

۱.
۲.
۳.
۴.

📝 تمرین ۲ — چه مواردی درباره نمونه‌گیری باید ثبت شود؟

۱.
۲.
۳.

📝 تمرین ۳ — برای زخم چه چیزهایی باید دقیق ثبت شود؟

۱.
۲.
۳.
۴.

📝 تمرین ۴ — در یک جمله بنویس: چرا ثبت واکنش کودک مهم است؟

🟢 تمرین نهایی – «پرونده کامل، مراقبت کامل»

یک متن کوتاه ۶–۴ خطی بنویس که شامل تمام موارد لازم برای مستندسازی این بیمار باشد:
سرم، الکترولیت، نمونه‌گیری، پانسمان، واکنش کودک، و وضعیت نهایی شیفت.