دانشجوها، در این بازه می‌خواهیم یکی از مهم‌ترین مهارت‌های بالینی را یاد بگیرید:
نقش پرستار در پذیرش و ترخیص کودک.

پرستاری فقط تزریق، پانسمان یا دارودرمانی نیست…
پرستار از لحظه ورود کودک تا لحظه خروج از بیمارستان، مسئول ایمنی، آموزش، و پیگیری اوست.
اگر این چرخه را درست یاد بگیرید، ۵۰٪ مسیر حرفه‌ای‌تان جلو افتاده‌اید.

🔶 ۱) روند پذیرش کودک (Admission Process)

وقتی کودک وارد بخش می‌شود، پرستار باید در ۵ دقیقه اول این موارد را انجام دهد:

✔ ۱. تشکیل پرونده و ثبت هویت

• نام کامل کودک
  
  

• سن، وزن، تاریخ تولد
  
  

• نوع بیمه
  
  

• شماره پرونده
  
  

• دلیل مراجعه
  
  

وزن کودک در پذیرش بسیار مهم است؛ چون تمام دوزهای دارویی و مایعات بر اساس وزن تعیین می‌شود.

✔ ۲. ثبت علائم اولیه (Initial Assessment)

• دمای بدن
  
  

• نبض
  
  

• تنفس
  
  

• فشار خون
  
  

• SpO₂
  
  

این علائم باید قبل از هر اقدام پزشکی ثبت شوند.

✔ ۳. بررسی حساسیت‌ها و بیماری‌های قبلی

پرستار باید از والدین سؤال کند:

• حساسیت دارویی؟
  
  

• سابقه آسم؟
  
  

• تشنج؟
  
  

• جراحی قبلی؟
  
  

• داروهای مصرفی اخیر؟
  
  

ثبت نشدن حساسیت دارویی = خطای بالینی خطرناک

✔ ۴. تحویل کودک به بخش و اطلاع به پرستار مسئول

پرستار باید:

• تخت مناسب را آماده کند
  
  

• دستبند شناسایی کودک را چک کند
  
  

• کودک را از نظر ایمنی و پوزیشن ارزیابی کند
  
  

🔶 ۲) روند ترخیص کودک (Discharge Process)

ترخیص فقط «بروید خانه» نیست!
این یک فرآیند حساس است که پرستار نقش اصلی را دارد:

✔ ۱. دریافت دستور ترخیص از پزشک

پرستار باید مطمئن شود:

• نسخه‌ها کامل است
  
  

• آزمایش‌های لازم انجام شده
  
  

• وضعیت کودک پایدار است
  
  

✔ ۲. آموزش پرستاری به خانواده

حداقل باید آموزش‌ها شامل موارد زیر باشد:

• داروهای مصرفی در منزل
  
  

• ساعت و دوز دارو
  
  

• رژیم غذایی
  
  

• علائم خطر که باید فوراً مراجعه کنند
  
  

• زمان ویزیت بعدی
  
  

اگر آموزش ثبت نشود، یعنی انجام نشده است.

✔ ۳. هماهنگی با واحد ترخیص

• پرونده بسته شود
  
  

• دستبند کودک جدا شود
  
  

• تجهیزات شخصی کودک تحویل داده شود
  
  

• تخت آماده تحویل بعدی شود
  
  

✔ ۴. تحویل کودک به خانواده

تحویل باید:

• محترمانه
  
  

• آرام
  
  

• همراه با پاسخ به سؤالات
  
  

• بدون عجله
  
  

انگار دارید مسئول‌ترین لحظه شغلتان را انجام می‌دهید.

سناریو:

کودکی ۴ ساله با تب و گلودرد وارد بخش می‌شود.
مادر کودک بسیار نگران است و چند سؤال دارد.
پرونده ناقص است و فقط نام و سن کودک ثبت شده.
پرستار قبلی شیفت را ترک کرده و اطلاعاتی تحویل نداده.
کودک گریه می‌کند و همکاری کمی دارد.

❓ سؤالات تمرینی برای شما:

۱️⃣ اولین اقدامی که شما باید انجام دهید چیست؟ چرا؟

۲️⃣ چه اطلاعاتی باید فوراً از مادر کودک بگیرید؟ (حداقل ۵ مورد)

۳️⃣ کدام سه علامت حیاتی را باید سریع‌تر بررسی کنید؟

۴️⃣ اگر مادر بگوید «کودکم از یک آنتی‌بیوتیک قبلاً حساسیت داده»، دقیقاً چه ثبت می‌کنید؟

۵️⃣ در زمان ترخیص، چه آموزش‌هایی باید حتماً به مادر کودک بدهید؟ ۵ مورد بنویسید.

۶️⃣ سه خطای شایع در پذیرش که ممکن است برای پرستار مشکل قانونی ایجاد کند را نام ببرید.

۷️⃣ اگر مادر بگوید: «می‌توانم از فردا دارو را نصف کنم؟» پاسخ حرفه‌ای و محترمانه چیست؟

دانشجوها، از این بخش به بعد وارد یکی از مهم‌ترین مهارت‌های حرفه‌ای پرستاری می‌شویم:

گزارش‌نویسی استاندارد در کودکان

هر کاری که انجام می‌دهید فقط زمانی قانونی و قابل استناد است که نوشته شود.
اگر ثبت نشود، انگار انجام نشده است.

در این دو ساعت، من دقیقاً به شما یاد می‌دهم چطور یک گزارش حرفه‌ای، بدون نقص و قابل دفاع بنویسید.

🔷 ۱) اصول طلایی گزارش‌نویسی

✔ فقط واقعیت را بنویسید

نه حدس، نه تفسیر، نه قضاوت.
مثال غلط:

• «کودک بی‌تربیت بود» ❌
  مثال درست:
  
  

• «کودک بی‌قرار بود و گریه می‌کرد» ✔️
  
  

✔ ساعت دقیق را ثبت کنید

هر اقدام + ساعت انجام آن
این یعنی:

• تزریق دارو
  
  

• کمپرس
  
  

• ساکشن
  
  

• اکسیژن
  
  

• پانسمان
  
  

• آموزش
  
  

✔ علائم حیاتی + علائم جدید را بنویسید

این‌ها پایه گزارش حرفه‌ای‌اند:

• Temp
  
  

• HR
  
  

• RR
  
  

• BP
  
  

• SpO₂
  
  

• سطح هوشیاری
  
  

• پوست، رنگ، رطوبت
  
  

✔ اقدامات انجام‌شده را با جزئیات بنویسید

مثال:
«ساکشن دهانی با کاتتر ۸ در دو نوبت انجام شد. ترشحات شفاف کم‌حجم بود.»

✔ پاسخ کودک به درمان را ثبت کنید

حداقل یک جمله درباره نتیجه کارتان باید باشد:
«پس از نبولایزر، RR از ۳۶ به ۲۸ کاهش یافت.»

✔ آموزش والدین را ثبت کنید

وارد پرونده کنید:
«مادر کودک در مورد تب، مصرف صحیح دارو و زمان مراجعه مجدد آموزش داده شد.»

✔ از نوشتن این موارد پرهیز کنید

• حدس (احتمالاً ویروس دارد) ❌
  
  

• جملات مبهم (کودک خوب شد) ❌
  
  

• گزارش شفاهی بدون ثبت ❌
  
  

🔷 ۲) فرم ساختار استاندارد گزارش پرستاری کودکان

برای اینکه همیشه منظم بنویسید، از این الگو استفاده کنید:

1. علائم حیاتی + وضعیت عمومی
   
   

2. شکایت اصلی / علائم جدید
   
   

3. اقدامات انجام‌شده
   
   

4. پاسخ کودک به درمان
   
   

5. آموزش به خانواده
   
   

6. برنامه ادامه مراقبت
   
   

این ساختار در هر بیمارستان قابل قبول و قانونی است.

🔷 ۳) مثال گزارش استاندارد و حرفه‌ای

«کودک با تب 38.5، نبض 120، RR 32، SpO₂ 96%. کمپرس ولرم انجام شد. داروی استامینوفن 100mg طبق دستور پزشک تجویز شد. دما پس از 30 دقیقه به 37.6 کاهش یافت. کودک آرام‌تر شد و گریه قطع شد. در مورد مراقبت از تب و زمان‌های مراجعه مجدد، آموزش لازم به مادر داده شد.»

سناریو:

کودک ۳ ساله با تنگی‌نفس، سرفه و تب وارد بخش شده است.
علائم اولیه:

• Temp: 39.1
  
  

• HR: 138
  
  

• RR: 44
  
  

• SpO₂: 91%
  نفس‌کشیدن دشوار است و صدای Wheezing شنیده می‌شود.
  اکسیژن‌تراپی با کانول بینی شروع شده.
  نبولایزر آلبوترول اجرا شده.
  مادر کودک نگران است.
  
  

❓ تمرین: یک گزارش پرستاری استاندارد بنویسید

به این سؤالات پاسخ دهید تا گزارش را کامل کنید:

1️⃣ علائم حیاتی کودک را چگونه ثبت می‌کنید؟
(شامل تمام V/S + وضعیت تنفس)

2️⃣ سه اقدام انجام‌شده را چگونه با ساعت ثبت می‌کنید؟
(اکسیژن – نبولایزر – کمپرس تب یا دارو)

3️⃣ پاسخ کودک به درمان را چطور می‌نویسید؟
مثلاً تغییر RR یا کاهش بی‌قراری.

4️⃣ چه آموزش‌هایی به مادر می‌دهید و چگونه ثبت می‌شود؟

5️⃣ یک جمله برای برنامه ادامه مراقبت بنویسید.

دانشجوها، این بازه یکی از مهم‌ترین مهارت‌های حرفه‌ای پرستاری است.
از این لحظه به بعد شما فقط “کاری که یاد گرفته‌اید” را انجام نمی‌دهید؛ شما تصمیم‌گیرنده بالینی هستید.

امروز قرار است یک فرآیند پرستاری کامل (ADPIE) را برای یک کودک طراحی کنیم.
یادتان باشد:
فرآیند پرستاری یعنی تبدیل داده → به فکر → به تصمیم → به اقدام → به ارزیابی.

🔶 ۱) Assessment — ارزیابی کامل و علمی

در این مرحله باید تمام داده‌ها را بدون حدس و قضاوت جمع‌آوری کنید:

✔ داده‌های عینی

• علائم حیاتی
  
  

• رنگ پوست
  
  

• تنفس، الگو، Retracting
  
  

• صدای ریه‌ها
  
  

• I/O
  
  

• سطح هوشیاری
  
  

• درد
  
  

• وزن و هیدراتاسیون
  
  

• نتایج آزمایش‌ها
  
  

✔ داده‌های ذهنی

• گفته‌های والدین
  
  

• شکایت اصلی
  
  

• مدت علائم
  
  

• الگوی خواب و تغذیه
  
  

نکته مربی: «بدون Assessment درست، کل فرآیند اشتباه خواهد شد.»

🔶 ۲) Diagnosis — تشخیص‌های پرستاری معتبر

تشخیص‌های پرستاری را باید بر اساس داده‌ها انتخاب کنید.
این‌ها نمونه‌های رایج کودکان هستند:

• "Risk for Dehydration" – خطر دهیدراتاسیون 💧
  
  

• "Ineffective Breathing Pattern" – اختلال الگوی تنفس 🫁
  
  

• "Acute Pain" – درد حاد 🤕
  
  

• "Risk for Seizure" – خطر تشنج ⚡
  
  

• "Hyperthermia" – تب و نیاز به پایش دقیق 🌡️
  
  

• "Parental Anxiety" – اضطراب والدین 😟
  
  

هر تشخیص باید شواهد داشته باشد.
مثال:
«کاهش اشک، پوست خشک، کاهش ادرار → خطر دهیدراتاسیون»

🔶 ۳) Planning — هدف‌گذاری حرفه‌ای (کوتاه‌مدت + بلندمدت)

✔ هدف کوتاه‌مدت (۲–۴ ساعت)

• کاهش تب
  
  

• بهبود SpO₂
  
  

• کاهش تعداد تنفس
  
  

• افزایش ادرار
  
  

• کاهش درد
  
  

✔ هدف بلندمدت

• هیدراتاسیون پایدار
  
  

• تنفس مؤثر
  
  

• عدم عود تب
  
  

• بهبود اشتها
  
  

• کاهش اضطراب والدین
  
  

هدف باید قابل اندازه‌گیری باشد.
مثال:
«SpO₂ تا بالای ۹۴٪ در ۳۰ دقیقه آینده.»

🔶 ۴) Intervention — مداخلات دقیق و قابل اجرا

مداخله فقط زمانی علمی است که جزئیات داشته باشد:

مثال مداخلات حرفه‌ای:

• پایش علائم حیاتی هر ۳۰ دقیقه
  
  

• ORS هر ۵ دقیقه ۵ میلی‌لیتر
  
  

• پوزیشن Semi-Fowler
  
  

• نبولایزر با سالین+دارو طبق دستور
  
  

• کمپرس ولرم
  
  

• کنترل درد طبق وزن
  
  

• کاهش نور و صدا در مننژیت
  
  

• آموزش والدین به‌صورت مرحله‌ای
  
  

• نظارت بر I/O
  
  

🔶 ۵) Evaluation — ارزیابی و بازبینی نتیجه

در پایان باید بپرسید:

• آیا تب کاهش یافت؟
  
  

• آیا تنفس بهتر شد؟
  
  

• آیا والدین نگرانی‌شان کمتر شد؟
  
  

• آیا اهداف تعیین‌شده محقق شدند؟
  
  

• آیا نیاز به تغییر برنامه وجود دارد؟
  
  

این مرحله، دانشجو را تبدیل به پرستار تحلیل‌گر می‌کند.

🧩 سناریو تمرینی:

کودک ۵ ساله با این علائم وارد بخش شده است:

• Temp: 39.4
  
  

• HR: 132
  
  

• RR: 38
  
  

• SpO₂: 92%
  
  

• بی‌اشتهایی
  
  

• گریه و بی‌قراری
  
  

• دهان خشک
  
  

• ۶ ساعت است ادرار نکرده
  
  

پزشک دستور داده:

• استامینوفن
  
  

• نبولایزر
  
  

• ORS
  
  

• چک علائم حیاتی هر نیم‌ساعت
  
  

❓ تمرین: یک فرآیند پرستاری کامل بنویسید

دانشجو باید این پرسش‌ها را پاسخ دهد:

۱) Assessment — چه داده‌هایی جمع‌آوری می‌کنید؟

(تمام علائم حیاتی، رفتار کودک، یافته‌های عینی، شکایت والدین)

۲) Diagnosis — کدام تشخیص‌های پرستاری معتبر‌تر است؟

حداقل ۲ تشخیص انتخاب کنید:

• خطر دهیدراتاسیون؟
  
  

• اختلال الگوی تنفس؟
  
  

• تب؟
  
  

• اضطراب والدین؟
  چرا؟
  
  

۳) Planning — هدف کوتاه‌مدت + بلندمدت چیست؟

هدف باید قابل اندازه‌گیری باشد
(مثلاً SpO₂ > 94% یا تب < 38)

۴) Intervention — ۵ مداخله دقیق بنویسید.

با روش، مقدار، فاصله زمانی، و دلیل علمی.

۵) Evaluation — چگونه می‌فهمید برنامه موفق بوده؟

(مثلاً افزایش ادرار، کاهش تب، بهبود RR)

دانشجوها، این بازه یکی از مهم‌ترین مهارت‌های بالینی شماست.
اگر پرستار آموزش را درست انجام ندهد، در خانه تمام تلاش‌های بیمارستان از بین می‌رود.

امروز یاد می‌گیرید چگونه هنگام ترخیص، خانواده را با احترام، صبر و شفافیت آموزش دهید.
به یاد داشته باشید: خانواده در این لحظه معمولاً استرس دارد، پس شما باید آرام، واضح و مطمئن صحبت کنید.

🔶 ۱) آموزش داروها — واضح، دقیق، قابل فهم 💊⏰

در آموزش دارویی باید این ۵ اصل را رعایت کنید:

1. نام دارو را واضح بگویید
   (مثلاً: آموکسی‌سیلین، استامینوفن)
   
   

2. دوز را دقیق توضیح دهید
   «۵ میلی‌لیتر، هر ۸ ساعت، به مدت ۵ روز.»
   
   

3. روش صحیح مصرف
   
   

   • قبل یا بعد غذا؟
     
     

   • با آب یا شیر؟
     
     

   • تکان دادن شیشه سوسپانسیون؟
     
     

4. تأکید بر تکمیل دوره درمان
   خیلی از والدین دارو را زود قطع می‌کنند → خطر عود بیماری.
   
   

5. عوارض قابل انتظار و غیرقابل انتظار
   تا بدانند چه چیزی طبیعی و چه چیزی خطرناک است.
   
   

🔶 ۲) علائم خطری که باید فوراً مراجعه کنند ⚠️🏥

حتماً به خانواده هشدار دهید که اگر موارد زیر رخ داد فوراً به اورژانس برگردند:

• تب مقاوم
  
  

• خواب‌آلودگی غیرعادی
  
  

• تنفس سخت، خس‌خس
  
  

• کاهش شدید ادرار
  
  

• استفراغ مداوم
  
  

• تشنج
  
  

• بثورات پوستی غیرطبیعی
  
  

نکته مربی: «وقتی خانواده علائم خطر را بلد باشد، جان کودک نجات پیدا می‌کند.»

🔶 ۳) مراقبت خانگی — تغذیه، استراحت، مایعات 🍼🍎

آموزش باید کاملاً کاربردی باشد:

• مایعات فراوان: آب، ORS، سوپ رقیق
  
  

• غذاهای سبک: پوره، سوپ، کمپوت
  
  

• پرهیزها: فست‌فود، نوشابه، غذاهای چرب
  
  

• استراحت کافی + خواب کافی
  
  

• پرهیز از فعالیت سنگین
  
  

🔶 ۴) آموزش پیشگیری از عفونت بعدی 🧴😷

• شستن دست قبل لمس کودک
  
  

• محدود کردن رفت‌وآمد مهمان‌ها
  
  

• استفاده نکردن مشترک از لیوان و حوله
  
  

• تهویه مناسب خانه
  
  

• تکمیل واکسیناسیون
  
  

🔶 ۵) پیگیری بعدی (Follow-Up) 📅👨‍⚕️

به والدین موارد زیر را بگویید:

• تاریخ مراجعه بعدی
  
  

• دلیل اهمیت پیگیری
  
  

• مدارکی که باید همراه داشته باشند
  
  

• اگر دارو در طی پیگیری تمام شد چه کنند
  
  

🔶 ۶) پاسخ‌دهی محترمانه به نگرانی‌های والدین 💛🫂

به آن‌ها اجازه دهید سؤال بپرسند.

یادتان باشد:
هیچ سؤالی «بی‌اهمیت» نیست؛ هر سؤال نشان‌دهنده نگرانی والدین است.

🔶 ۷) تکلیف عملی دانشجو: تکمیل برگه آموزش ترخیص ✍️📄

در پایان بازه، هر دانشجو باید:

• یک «برگه آموزش ترخیص» را با اطلاعات کامل تکمیل کند
  
  

• نکات دارویی، تغذیه‌ای و علائم خطر را بنویسد
  
  

• یک نسخه از آن را برای مربی توضیح دهد
  
  

• بازخورد کامل دریافت کند

🧩 سناریو تمرینی:

کودک ۳ ساله با پنومونی پس از ۳ روز بستری ترخیص می‌شود.
وضعیت فعلی:

• تب ندارد
  
  

• اشتها بهتر شده
  
  

• دارو: آموکسی‌سیلین ۵۰۰mg/5ml → ۵ میلی‌لیتر هر ۸ ساعت تا ۷ روز
  
  

• نبولایزر لازم نیست
  
  

• والدین نگران «برگشت تب» هستند
  
  

• مادر می‌پرسد: «اگر بدتر شد چی؟»
  
  

❓ تمرین: دانشجو باید پاسخ دهد

۱) داروها را چگونه و با چه دوزی توضیح می‌دهید؟
۲) چه علائم خطری را به مادر گوشزد می‌کنید؟
۳) رژیم غذایی ۲۴ ساعته مناسب کودک چیست؟
۴) چگونه به مادر توضیح می‌دهید که چه زمانی باید برگردد؟
۵) چه نکاتی را در برگه ترخیص ثبت می‌کنید؟

🎯 هدف این تمرین:
مهارت آموزش‌دهی حرفه‌ای، احترام‌آمیز و مؤثر در لحظه ترخیص.